در قران سه نوع سوگند نام برده شده
دسته اول سوگند های بدون نیت و بیهوده و بدون فکر
دسته دوم سوگندهایی که با نیت و قصد گفته میشود ولی بر خلاف واجبات یا مستحبات است .مثلا کسی که از روی ناراحتی سوگند میخورد که دیگر به نیازمندی کمک نکند.
دسته سوم سوگندهایی که با نیت و قصد و در جهت کارهای مطلوب و خوب است و این نوع سوگندها از نوع قسم معتبر و باید انجام شود.
داستانی درباره قسم از زمان پیامبر:
روزی فردی به نزد پیامبر (ص) می آید و میگوید فردی زمین من را قصب کرده و چون مردم برای او احترام بیشتری قائل اند از من حمایت نمیکنند و من نیز هیچ مدرکی ندارم که ادعای خود را ثابت کنم .
پیامبر به شخص پیشنهاد سوگند داد ولی او گفت آن مرد غاصب بی بند و بار است و از قسم دروغ ابایی ندارد .
پیامبر گفت چاره ای نیست یا مدرکی باید داشته باشی یا تسلیم قسم او شوی.
مرد آمد و خاست تا سوگند بخورد اما پیامبر مانع شد ، از او خواست صبربکند و دوباره بیندیشد.
بعد از رفتن آنها آیه ای نازل شد:
وَ لاَ تَشْتَرُواْ بِعَهْدِ اللّهِ ثَمَنًا قَلِیلاً إِنَّمَا عِندَ اللّهِ هُوَ خَیْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
مَا عِندَكُمْ یَنفَدُ وَمَا عِندَ اللّهِ بَاقٍ وَلَنَجْزِیَنَّ الَّذِینَ صَبَرُواْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُواْ یَعْمَلُونَ
پیمان خدا را به بهایی اندک مفروشید زیرا ، اگر بدانید ، آنچه در نزد خداست برایتان بهتر است.
آنچه نزد شماست فنا می شود و آنچه نزد خداست باقی می ماند و آنان را که، شکیبایی ورزیدند پاداشی بهتر از کردارشان خواهیم داد.
زمانی که آن دو دوباره برای رسیدگی به اختلافشان آمدند ، آن مرد گفت که مال دنیا فایست و فردی که نزدتان آمد درست میگوید و من از زمین او استفاده کرده ام
در این هنگام آیه دیگری نازل شد :
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُواْ یَعْمَلُونَ
هر زن و مردی که کاری نیکو انجام دهد ، اگر ایمان آورده باشد زندگی خوش و پاکیزه ای بدو خواهیم داد و پاداشی بهتر از کردارشان عطا خواهیم کرد.
آیه دیگری درباره ی قسم :
سوره: ۵ , آیه: ۸۹
لاَ یُؤَاخِذُکُمُ اللّهُ بِاللَّغْوِ فِی أَیْمَانِکُمْ وَلَکِن یُؤَاخِذُکُم بِمَا عَقَّدتُّمُ الأَیْمَانَ فَکَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَهِ مَسَاکِینَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِیکُمْ أَوْ کِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِیرُ رَقَبَهٍ فَمَن لَّمْ یَجِدْ فَصِیَامُ ثَلاَثَهِ أَیَّامٍ ذَلِکَ کَفَّارَهُ أَیْمَانِکُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ وَاحْفَظُواْ أَیْمَانَکُمْ کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ.
خدا شما را به سوگندهاى بیهوده تان مؤاخذه نمى کند ولى به سوگندهایى که [از روى اراده] مى خورید [و مى شکنید] شما را مؤاخذه مى کند و کفاره اش خوراک دادن به ده بینواست از غذاهاى متوسطى که به کسان خود مى خورانید یا پوشانیدن آنان یا آزاد کردن بندهاى و کسى که [هیچ یک از اینها را] نیابد [باید] سه روز روزه بدارد این است کفاره سوگندهاى شما وقتى که سوگند خوردید و سوگندهاى خود را پاس دارید این گونه خداوند آیات خود را براى شما بیان مى کند باشد که سپاسگزارى کنید